Mình sẽ thống kê và cập nhật liên tục những dự án hấp dẫn trong lĩnh vực AI, đặc biệt Real World Assets (RWAs), Stablecoin 2.0, DeFi 2.0, L2, DePIN.
1. Modular Blockchain – “Lego hóa” hệ sinh thái blockchain
Chia nhỏ các chức năng (execution, settlement, DA, consensus) để tối ưu và mở rộng dễ dàng.
- 🔥 Trend: Giống cloud computing thời đầu, ai làm tốt sẽ trở thành “AWS của blockchain”
- 🚀 Công ty/Giao thức nổi bật:
- Celestia (TIA) – Layer chuyên lưu trữ dữ liệu (Data Availability Layer)
- EigenLayer – “Restaking” để xây dịch vụ trên Ethereum security
- Avail (Polygon) – Data layer mới cạnh tranh với Celestia
2. Zero Knowledge (ZK) Tech – Bảo mật + mở rộng quy mô
Dùng toán học để xác minh mà không cần lộ dữ liệu.
- 📈 Use cases: DeFi, danh tính số, thanh toán riêng tư, zkML (AI)
- 🔥 Công ty nổi bật:
- StarkWare (StarkNet) – ZK-Rollup Layer 2
- zkSync (Matter Labs) – Layer 2 Ethereum với zkEVM
- Succinct – Hạ tầng ZK dành cho devs (ZK copilot)
- Modulus Labs – ZK + AI (được a16z đầu tư)
3. AI x Blockchain – Lớp cơ sở cho AI Agent tự hành động
Lưu trữ trí nhớ, giao dịch, xác minh danh tính, model marketplace
- 🔥 Công ty nổi bật:
- Bittensor (TAO) – mạng AI phi tập trung (incentivized learning)
- Ritual – inference network cho agent chạy model phi tập trung
- Gensyn – decentralized compute cho AI
- Modulus Labs – dùng zk để audit AI model logic
4. Decentralized Physical Infrastructure (DePIN) – Hạ tầng thật ngoài đời
Dùng blockchain để vận hành và reward những ai xây dựng hạ tầng vật lý
- 🔥 Trend: “Uber hóa” mọi thứ từ wifi → năng lượng → GPS
- 🔧 Công ty/giao thức nổi bật:
- Helium – mạng IoT + 5G (mỗi người thành 1 node)
- Render Network (RNDR) – chia sẻ GPU cho AI / CGI
- IoTeX – DePIN OS cho cảm biến & thiết bị ngoài đời
- Peaq Network – hạ tầng DePIN cho robot & AI agent
5. Real World Assets (RWA) on-chain – Tài sản thật, đưa lên blockchain
Bất động sản, trái phiếu, vàng, cổ phiếu… token hóa và giao dịch 24/7
- 💼 Công ty nổi bật:
- Ondo Finance – token hóa trái phiếu Mỹ (T-Bills)
- Backed Finance – token hóa cổ phiếu real-time
- Centrifuge – DeFi cho SME, đưa hóa đơn, tài sản lên chain
- Maple Finance – vay tín dụng doanh nghiệp on-chain
6. Restaking & Shared Security – “Đóng gói bảo mật” như dịch vụ
Cho các dApp, chain nhỏ thuê bảo mật từ Ethereum hoặc layer lớn
- 🔥 Đang bùng nổ:
- EigenLayer – dẫn đầu (Ethereum + AVS)
- Symbiotic – đối thủ mới, có Paradigm hậu thuẫn
- Babylon Chain – restaking từ Bitcoin
7. Chain Abstraction & Account Abstraction
Người dùng không cần biết “chain nào” hoặc dùng ví phức tạp – trải nghiệm như Web2
- 🌉 Trend: Mở đường cho mainstream adoption
- Dự án nổi bật:
- Stackr – infra cho AI agents dùng ví & contract riêng
- Alchemy / Biconomy – hỗ trợ AA cho dev
- Safe (ex-Gnosis Safe) – ví smart contract
✨ Gợi ý cho bạn (DX):
- Nếu đang làm AI-native company (Alita AI) → tận dụng layer như Bittensor, Ritual, Peaq để:
- Dùng blockchain làm bộ nhớ agent
- Tự động hóa thanh toán, staking
- Tạo ví stablecoin & danh tính không biên giới